nou 't klassieke verhaal heet natuurlijk 'n zomer aan zee als ik 't wel heb is dat 'n verhaal van roland holst he daarin is 't water op mijn situatie wel van toepassing maar de zee alleen niet je kan beter zeggen 'n zomer op 't ijselmeer en daar aansluitend op de waddenzee nou hoe stel je je dat voor he je komt in schardam aan daar ligt 'n bootje dat stouw je vol je hoopt dat 't goed weer is meestal is dat niet het geval he je vaart de haven uit en binnen zeven minuten dan lig je op koers dat is heel eenvoudig je zet charlie namelijk aan de helmstok er mochten weliswaar geen namen genoemd worden maar charlie is de naam van de automatische stuurinrichting en de klassieke naam voor 'n schip wat onder besturing van zo'n apparaat steeds maar doorgaat is met charlie aan de helmstok dat gaat dus goed totdat je vlak bij enkhuizen bent daarna moet je 1 charlie buiten werking stellen twee alle zeilen weer binnenboord halen drie de buitenboordmoter in 't water zetten en kijken of ie start dat is altijd 'n buitengewoon spannend ogenblik want 't is zeker niet onmogelijk dat zo'n ding 't niet onmiddelijk doet nou hoe kan dat nou komen he als 't 'n klein beetje waait dan slingert zo'n scheepje toch wel heel aardig en dan loopt precies alle benzine uit de carburator en dan ben je in de praktijk wat te gehaast om dat ding weer aan te krijgen dan moet je even geduld hebben dat als je zo'n ding aantrekt ook je 't zuigertje gelegenheid geeft om wat benzine aan te zuigen goed na verloop van tijd he doet zo'n ding het meestal wel he en kom je keurig netjes weer met de zeilen opgerold op 't sluiscomplex aanvaren waarbij je dan hoopt dat je direct kan doorvaren dat laatste is helaas in nederland in 't hoogseizoen althans zeker niet het geval ook op 't water treden daar helaas grote files op 't zij zo 't zij zo nou is dat helemaal niet zo erg als je alles maar in grote rust kan doen ik vaar in de praktijk meestal in m'n eentje en dan is die rust toch wel eens wat moeilijk te vinden zeker als je naast een of ander vrachtschip moet komen te liggen terwijl 't vrachtschip nog niet helemaal afgemeerd ligt dan zie je 'n sluiswachter die driftig wenkt van kom maar naar vooren daar kun je nog wel tussen je ziet dat schip 'n beetje bewegen en je denkt nou ik hoop dat 't niet te veel naar de kademuur gaat want dan wordt ik gekraakt en dat kraken van mijn bootje zal niet zo verschrikkelijk moeilijk zijn omdat dat in ieder geval 'n houten scheepje is 't zal ook heel mooi kraken als 't gekraakt wordt denk ik goed de bekende perikelen van de sluis zijn genomen en ik bevind mij daarna op het noordelijk deel van 't ijselmeer wat doe ik dan nou dat is vanaf enkhuizen gaan heel eenvoudig ik zet charlie op pal noord varen als ik dan voldoende lang wacht en pal noord gevaren ben ben ik eerst aan de stuurboordzijde staveren voorbijgekomen vervolgens hindelopen voorbijgekomen ik heb 't gemaal in makkum gezien en kom ik bij korwerderzand aan de plenning moet natuurlijk wel 'n beetje correct zijn want als ik bij korwerderzand door de sluis ben gegaan dan kom ik op 't wad en dan wil ik naar een van de waddeneilanden toe in ieder geval direct naar de eilanden en niet naar harlingen waarom moet de timing dan correct zijn wel als ik met mijn bootje op 't wad vaar en ik heb stroom tegen maar bijvoorbeeld wind mee dan blijf ik nog precies stil liggen dat schiet dus niet zo verschrikkelijk op daartoe pak je keurig netjes 'n gidsje uitgegeven door de hydrografische dienst he waarin 't tabelletje staat van de hoog en laagwaterstanden en je zorgt er dus voor dat je op 't ogenblik als jij in korwerderzand aangekomen bent vlak voor of op hoogwatertijd aanwezig bent je gaat de kom uit je trekt de zeilen op he en je vaart dus eigenlijk permanent met de stroom mee hopelijk ook met 'n redelijk gunstige wind het wad op nou dan heb je 'n tweekeuze mogelijkheid 1 ik kan richting harlingen gaan om daarna de koers te volgen die de veerboot volgt dat heet langs de oude pollendam de oostmeep en vervolgens kom je dan vlak voor terschelling uit ik kan ook en dat is 'n veel aantrekkelijkere route vanuit kornwerderzand gelijk 'n stukje afsnijden dan kom ik op de oude inschot uit dat is 'n tamelijk smal vaarwater waarin in ieder geval 1 wantij zit maar omdat je met hoogwater vanuit kornwerderzand vertrokken bent is het niet zo verschikkelijk moeilijk om daar overheen te komen dan kom je als je 'n uur of drie vier vijf ongeveer vaart vanzelf weer uit op 't punt waar de veerboot ook uitkomt dat is 'n buitengewoon onaangenaam treffen die twee waters bij mekaar want daar is 't in de eerste plaats onrustig omdat twee verschillende stromingstypen elkaar treffen en wat nog onaangenamer kan zijn als de veerboot er zelf ook nog eens 'n keer aankomt iedere veerbootkapitein schijnt 't namelijk leuk te vinden om tamelijk dicht langs 'n zeilbootje te varen nou ik kan mij voorstellen dat ze dat leuk vinden om de toeristen die aan boort zijn vanuit heel hoog op zo'n klein notendopje te laten kijken 't nare waar ik mee te maken heb is dat als ik bijvoorbeeld wat drinken in de kajuit op 'n tafel heb staan en de veerboot komt eraan dat de golf die dat ding produceerd dusdanig groot is dat alle troep die op tafel staat door mijn hele kajuit heen slingert dat betekent er bevinden zich na aankomst bij de eilanden meestal onder de buikdenning toch wel wat hoeveelheden melk dan wel hoeveelheden pompelmoentje wat ook tijdens het varen mijn favoriete drank is waarmee ik te maken heb prima terschelling is leuk dat is als je he de veerboot direct achterna zou varen wat nog leuker is is om naar vlieland te gaan daartoe moet je eerst 'n stukje heel klein stukje eigenlijk de noordzee op dat heet dan om de oude richel heen op de vliestroom kom je dan terecht dat is 'n smal vaarwater met 'n buitengewone grote stroomsnelheid en vanuit dat vaarwater moet je dan letterlijk 't haventje van vlieland induiken nou 't is altijd al lullig om op 'n stromend water 'n juiste richting te kiezen want ga ik diagonaalsgewijs op de stroom liggen dan treden er natuurlijk twee componenten op 1 component waardoor mijn bootje naar de wal wordt gedrukt en eentje waardoor ik nog 'n beetje vooruit ga onder de aanname dat m'n moter aanstaat danwel ik wind in de zeilen heb 't is dus leuk om 't zo uit te mikken dat je precies goed bij de haveningang uitkomt en dat merk je onmiddelijk aan het roer als je dan uit de stroming bent dan treden er verandering van krachten op en dan heb je letterlijk het gevoel ik ben in de veilige haven binnengekomen is altijd 'n heel aardig ogenblik he want dat betekent dat je twee voor mij twee of drie dagen vertier zal tegenkomen wat voor type vertier ach wel dat is uiterst eenvoudig je legt aan je rent naar de dichtsbijzijnde fietsenboer en je huurt daar 'n fiets dan kun je over 'n eilandje rijden nou ja 'n primitiever genoegen bestaat niet maar 't is wel leuk dat je daardoor 'n voortreffelijke actieradius hebt en 'n snelheid die precies past he bij de grootte van zo'n eiland he wat ik dan ook doe is 'n stukje fietsen als 't mooi weer zet je die in 'n duinpannetje en loop je naar zee toe en duik je de zee in en ga je weer terug als 't wat minder mooi weer is dat heb ik vorig jaar voor 't eerst gedaan en dat vond ik toch ontzaggelijk leuk was 't volgende ik kwam 'n paardenverhuurbedrijf tegen en 't was toch lelijk weer toen dacht ik kom ik heb nog nooit op 'n paard gezeten maar paardrijden lijkt mij toch ook zeer attractief 't bleek dat je daar kon inschrijven voor tochtjes die voor ook beginnelingen werden georganiseerd nou 'r is een of andere ouwe lul die werd d'r op 'n paard gezet en die werd natuurlijk omringd he door allerlei meisjes tussen de twaalf en de vijftien jaar die tegenwoordig zo weg zijn van de paardjes en die zo nodig paardjes moesten borstelen nou onder die condities heb ik mijn eerste paardrijlessen gehad ik moet zeggen dat ik dat hardstikke leuk vond om op zo'n beest he door de duinen en door de bossen op vlieland 'n tochtje te maken in ieder geval heeft mij dat 't volgende enthousiasme opgeleverd dat ik voornemens ben 't is 'r helaas nog niet van gekomen dat ik voornemens ben om tenminste twintig tot vijfentwintig paardrijlessen te nemen zodat ik op 't strand ook kan galopperen met die dingen en dat je 's lekker met zo'n beest door 't water kan plensen nou dat is werkelijk ik vond 't 'n hele welkome uitbreiding van 't vertier wat 'n waddeneiland je kan bieden goed als je dus op 't ene waddeneiland uitgekeken bent dat ben ik in de praktijk na twee of drie dagen al he dan zet je koers naar het volgende 't is erg makkelijk gezegd om koers te zetten naar want je moet 't wel even serieus voorbereiden ik moet de kaart bekijken ik moet de boeien uit 't hoofd leren 't kan namelijk zo zijn dat de weersomstandigheden dusdanig zijn dat ik geen tijd heb om op de kaart te kijken aangezien ik in m'n eentje ben zou 't dus misgaan als ik die niet uit m'n hoofd ken je moet ongeveer 'n schatting maken van de tijd die je nodig hebt om tot 'n wantij en dus ook over 'n wantij te komen nou dat gaat bijvoorbeeld buitengewoon makkelijk als je vanaf vlieland naar terschelling gaat 't gaat ietsje moeilijker als je van terschelling naar ameland wil maar dat lukt wel 't gaat altijd mis ik mis tenminste altijd 1 wantij als ik direct vanaf ameland naar schiermonnikoog toe wil hoe komt dat wel achter ameland is 1 wantij waar ik wel overheen kan en de techniek die je dan toepast is de volgende je komt ongeveer twee uur voor hoogwater daar aan je laat je vastlopen moet 't dus niet te wild weer zijn 't water stijgt en hobbel je vanzelf over 't wantij heen he maar dat kost je natuurlijk wel twee uur die twee uur die ben ik dan precies kwijt he om in schiermonnikoog te kunnen aanlopen aanlopen in schiermonnikoog is namelijk tamelijk bijzonder daar kun je alleen op de top van hoogwater komen als je met laag water daar aankomt dan staat 'r ongeveer water in de havenmonding tot op enkelhoogte nou dat is dus onmogelijk als ik 'r doorvaar dan staat 'r ongeveer 1 meter vijftig water he dus ik moet wel zorgen dat ik 1 meter vijftig tenminste heb want anders dan kom ik of voor schier plat te liggen dat is niet zo geslaagd met mijn scheepje of ik kom uberhaupt niet over de drempel bij de haven binnen die tweede wantij die heb ik slechts 1 keer in mijn leven precies weten te halen als dat dus mislukt wat moet je doen nou je rekent uit of 't goed gaat of niet meestal gaat 't dus niet goed en dan moet ik uitwijken naar louwesoog dat is helemaal niet zo erg dat is ongeveer twee uur varen en dan ga ik in de buitenhaven liggen kan ik overnachten en dan kan ik 's ochtends met 't eerstvolgende als de tijd tenminste gunstig is opkomende tij binnendoor eigenlijk ook weer door 'n geul naar schier gaan schier heeft voor mij dezelfde attractie als vlieland heeft waarom 't is 'r rustig 't is 'r autovrij autovrij betekent dat de inwoners zelf wel met 'n auto rijden maar dat de bezoekers niet met 'n auto rijden op de fiets of te voet of te paard of wat ook je komt daar 'n apart publiek tegen natuurlijk erg gericht op attracties die de natuur te bieden heeft maar de gehele sfeer die dat met zich meebrengt is toch wel buitengewoon leuk voor schier was er voor mij 't afgelopen jaar ook nog 'n aardigheidje aan de hand ik was in 'n stamboom tegengekomen dat 'n naamgenoot van mij zo'n honderd jaar geleden op 't kerkhof van schier begraven moest zijn die meneer die is daar ooit arts geweest op schiermonnikoog en die gaf op terschelling in die tijd lessen op de zeevaartschool ik ben toen op 'n slechte dag naar 't gemeenteregister gegaan heb volledig inzicht gekregen in de administratie die met 't kerkhof gemoeid was 't plekje is teruggevonden en zo ja op zijn grafsteen waren de initialen nog te herkennen zo dat ik nu ook weet dat als ik op schier aankom er 'n stukje voorgeschiedenis van mij daar ook te vinden is goed vanaf schier wat moet je dan verder nou ja je kunt 'n stapje verder gaan 't is dan erg leuk om bij mooi weer naar borkum toe te gaan kwa zeiltocht is dat heel attraktief 't beste wat je kan doen is daar buitenom gaan maar je kunt ook binnendoor gaan binnendoor heeft wat aardigs omdat je dan in de buurt van sint pietersburen komt bij pietersburen daar weet iedereen hebben we de zeehondencreche en de zeehonden zijn daar zo gewend aan de mensen dat als je daar vaart er regelmatig aan de linker en de rechterkant van jou 'n kopje boven water komt om even te kijken of de schipper zich wel netjes gedraagd als ie daar aan 't roer zit dat is verschrikkelijk leuk als je met laag water daardoor vaart dan hoef je niet eens op die kopjes te letten als je dan 'n beetje geluk hebt dan zie je inderdaad zo'n clubje van vijf of acht zeehonden op 'n plaat zich daar koesteren in hopelijk 'n heerlijke zon dat geeft vind ik zo'n omgeving toch wel 'n bijzonder cachet je hebt in ieder geval 't gevoel van dat je in 'n stukje natuur bezig bent ongerept kun je niet zeggen he want je ziet altijd nog wel een of andere kokkelvisser tekeer gaan maar in ieder geval 'n natuurgebied wat zeer de moeite waard is nou iets wat voor mij vakantie op 't wad ook attraktief maakt is het ruiken van zout water dat brengt aparte vegetatie met zich mee dat brengt ook aparte geuren met zich mee dat zijn dingen die je op 't ijselmeer absoluut niet tegenkomt kenmerk daarvan is bijvoorbeeld op de eilanden is 't heel leuk dat als je in 't brakwatergebeid loopt meestal is dat dus op de grens van de polders en de kwelders heten dat geloof ik aan de zuidkant van de eilanden dat je daar die prachtige bosjes lamsoor tegenkomt 'n beschermd plantje ik weet 't 't eerste wat ik dan ook doe is 'n snoeitangetje meenemen en 'n voortreffelijk bosje lamsoor eraf knippen en dat komt bij mij 't hele jaar door vervolgens gedroogd in de kajuit te hangen dat is al jarenlang vaste prik ondanks 't feit dat 't dan 'n mooie beschermde plant is 't blijkt overigens wel zo te zijn dat de lamsoor die ik dan tegenkom en de plekken waar ik 't knip dat 't geen problemen oplevert om dat bosje eraf te knippen want ieder jaar vermeerdert de lamsoor zich op de plekken he waar ik mijn bescheiden snoeiwerk heb verricht die lamsoor die kom ik helaas alleen niet tegen op borkum borkum is 'n krankzinnig duits badgasteneiland heeft helemaal 't karakter van 'n kurort 't is niet leuk naar hollandse maatstaven om daar aan te komen althans met 'n zeilbootje de gewone stranden zijn moeilijk te bereiken die zijn allemaal verhuurd aan echt badgastjes en mensen die voor weet ik niet wat voor gezondheidsoverweging daar 'n straal zon komen op te pikken wat mij betreft he zou je dus gewoon veel beter kunnen doorvaren waar naartoe nou op 't eiland memmert en juist kan ik niet aanleggen daar is 't net te ondiep voor mij dus ik moet doorgaan naar noordenei noordenei prachtig ik kom de haven daar binnenvaren ik heb absoluut 't gevoel dat ik op dat ogenblik de allerarmste nederlander ben die er maar aankomt want daar ligt 't grove geweld he wat in de startblokken staat om via 't kieler kanaal naar de oostzee en naar noorwegen te gaan met 'n gewoon zeilbootje is dat dus buitengewoon humoristisch om daar binnen te komen daar voel je je in eerste aanleg 'n beetje overdonderd door de miljonairsschepen die daar heel normaal zijn en die daar bij bosjes langs de kades zijn afgemeerd leuker is 't daarentegen he om nog weer 'n paar eilandjes verder te gaan vervolgens krijgen we namelijk spiekeroog langeroog en wanneroog en die laatste drie eilandjes die hebben weer ongeveer hetzelfde karakter he als onze nederlandse waddeneilanden vlieland en schiermonnikoog dat hebben ja en dan is 't probleem dat je altijd terug moet zeilen is nooit zo ingewikkeld eigenlijk alleen moet je 'n zekere hoeveelheid tijd beschikbaar hebben want meestal is 't zo dat als de heenweg erg makkelijk verloopt dat de terugweg wat moeilijker verloopt omdat dat meestal dan gepaard gaat met 'n tegengestelde windrichting als je daar in je plenning niet rekening mee houdt dan ben je 'n geweldige domoor eigenlijk dan loopt inderdaad alles verschrikkelijk mis nou 1 ding kun je dus met zeilen niet hebben het gevoel van dat je inderdaad morgen absoluut thuis moet zijn als je aan de weergoden bent overgeleverd dan moet er 'n zekere mate van vrijheid van benaderen in zitten en dan lukt alles wel kun je dat geduld niet opbrengen of heb je daar de tijd niet voor dan moet je d'r gewoon maar niet aan beginnen ik denk dat ik nou wel aardig tien minuten vol heb geluld