Instructies U hebt zich aangemeld als spreker voor een onderzoek naar de variatie in spraak. Hieronder wordt u het verloop van de procedures uitgelegd. Als u nog vragen hebt kunt u die na lezing stellen. De opnamen worden uitgevoerd in twee keer. De afgesproken vergoeding wordt uitbetaald nadat u beide opnamen goedgekeurd hebt (zie beneden). Bij de eerste opname zal u gevraagd worden om enkele persoonlijke gegevens op een formulier in te vullen. Deze gegevens zijn nodig om uw spraak later beter te kunnen beoordelen. Daarna gaat de proefleider met u naar de opnameruimte. Let op, om praktische redenen zal alles opgenomen worden wat er in de opnameruimte gezegd wordt. De opnameleider zal eerst het door u ingevulde formulier met u doornemen zodat er geen misverstanden over ontstaan. Daarna zal de opnameleider u vragen iets te vertellen over een persoonlijk onderwerp. De opname en afschriften daarvan zullen later gepubliceerd worden. U kunt daar rekening mee houden bij het vertellen. Het is bijvoorbeeld beter om geen persoonsnamen te gebruiken, maar woorden als "vriend(-in)", "moeder", "zoon". Mocht u achteraf toch van mening zijn dat u dingen verteld hebt die u eigenlijk niet openbaar gemaakt wilt zien, dan kunt u vragen om een nieuwe opname te maken. De oude zal dan NIET meer gebruikt worden. Hierna verlaat de opnameleider de ruimte en wordt u gevraagd om een stukje voor te lezen van een computerschem. Het is de bedoeling dat u voor de opname de gelegenheid heeft gehad om het voorlezen te oefenen. Dan moet u een reeks zinnen en losse woorden oplezen van het scherm. Als laatste moet u het voorgelezen stukje navertellen terwijl u zo dicht mogelijk bij het origineel blijft. Nu is de eerste opname afgelopen. Er zal een afspraak met u gemaakt worden voor de tweede opname. Bij de tweede opname krijgt u een afschrift van wat u tijdens de eerste opname verteld heeft. U zult merken dat er geen punten komma's of alineas aangegeven zijn. Ook zijn alle aarzelingen en versprekingen in de tekst uitgeschreven. Als eerste moet u het afschrift "opmaken". Dat wil zeggen, u corrigeert de haperingen en geeft met punten, komma's en lege regels aan hoe uw verhaal voorgelezen moet worden. Daarna gaat u de opnameruimte in en leest u het afschrift voor. Daarna leest u weer reeksen losse zinnen en woorden van kaarten. De opname wordt weer afgesloten met het navertellen van het voorgelezen stukje, waarbij u zo dicht mogelijk bij de tekst moet blijven. Na de tweede opname wordt u gevraagd om een verklaring te ondertekenen. In deze verklaring staat dat u alle "vervreembare auteursrechten" afstaat. Dit klinkt erg ingewikkeld, maar ik zal in het kort uitleggen wat de reden hiervan is. De opnamen van uw spraak, de afschriften ervan en de relevante persoonlijke gegevens zullen samen met die van andere sprekers gebruikt worden om een database van spraak samen te stellen. Deze database zal gebruikt worden voor onderzoek naar spraak in het algemeen en van het Nederlands in het bijzonder. Deze database en alle resultaten die eruit verkregen worden zullen ook openbaar gemaakt worden en in hun geheel beschikbaar gesteld worden aan andere onderzoekers voor fundamenteel en toepassingsgericht onderzoek. Het is daarbij ook mogelijk dat (delen van) uw spraak, of de afschriften daarvan, direct of indirect gebruikt worden voor de ontwikkeling van commerciele producten. Het spreekt vanzelf dat uw naam NIET openbaar gemaakt zal worden. Ik kan echter niet uitsluiten dat u aan uw stem of aan de andere persoonlijke kenmerken herkend kunt worden. Uw anonimiteit kan daarom helaas niet gegarandeerd worden. Om de opnamen zo efficient mogelijk te kunnen gebruiken en zo veel mogelijk mensen ervan te kunnen laten profiteren is het nodig dat ik wettelijk het recht heb om de spraak en afschriften ervan te gebruiken en openbaar te maken. Dat recht heb ik pas als u de betrokken verklaring hebt ondertekend. Als u het hier bij nader inzien toch niet mee eens bent krijgt u de opnamen terug en zal uw spraak niet gebruikt worden. Helaas kan ik u dan ook de afgesproken vergoeding niet uitbetalen. Ik vraag u daarom om vooraf de verklaring goed door te lezen en niet mee te doen aan de opnamen wanneer u deze verklaring niet wil tekenen. Ik wil u vragen om op alle bladen van deze instructies een paraaf te zetten ten teken dat u ze gelezen hebt en dat u geen vragen meer hebt ("informed consent"). Indien u dat wenst kunt u een kopie van deze instructies krijgen. Rob van Son